گفتوگو کنید
با توجه به اینکه در لقاح، گامتها از دو فرد نر و ماده با هم ترکیب میشوند، آیا این یاختهها میتوانند حاصل رشتهمان باشند؟ برای پاسخ خود دلیل بیاورید.
پاسخ و توضیح گفتوگو کنید صفحه 71 علوم هشتم
نه، یاختههای جنسی (گامتها) نمیتوانند حاصل **تقسیم رشتهمان (میتوز)** باشند، بلکه حاصل نوع دیگری از تقسیم به نام **تقسیم کاستمان (میوز)** هستند. 🧬
***
## دلیل عدم تولید گامتها با تقسیم رشتهمان
1. **هدف تقسیم رشتهمان (میتوز):** تقسیم رشتهمان برای **رشد**، **ترمیم** و **جایگزینی** سلولهای بدن (یاختههای پیکری) انجام میشود. در این تقسیم، تعداد فامتنها (کروموزومها) در سلولهای حاصل، **دقیقاً برابر** با سلول مادر است (مثلاً در انسان $\text{46}$ فامتن).
2. **نیاز به نصف شدن تعداد فامتنها در گامت:** در **لقاح**، یک گامت نر و یک گامت ماده با هم ترکیب میشوند تا سلول تخم را بسازند. اگر گامتها $\text{46}$ فامتن میداشتند، سلول تخم $\text{92}$ فامتن پیدا میکرد که دو برابر حد طبیعی است و موجود زنده حاصل نمیتوانست درست رشد کند.
3. **تقسیم کاستمان (میوز):** به همین دلیل، گامتها باید با فرآیند **تقسیم کاستمان** تولید شوند. در تقسیم کاستمان، تعداد فامتنها **نصف** میشود.
$$\text{یاخته پیکری } (\text{46} \text{ فامتن}) \xrightarrow{\text{کاستمان}} \text{گامت } (\text{23} \text{ فامتن})$$
سپس، $\text{23}$ فامتن از نر + $\text{23}$ فامتن از ماده $\longrightarrow \text{46}$ فامتن در سلول تخم.
**نتیجه:** گامتها (تخمک و اسپرم) حاصل **تقسیم کاستمان** هستند تا در فرآیند لقاح، تعداد طبیعی فامتنها در نسل جدید حفظ شود.
